شورانگيز و چگونگي آفرينش آن توسط استاد قنبري مهر

استاد تجويدي خطاب به استاد قنبري ميگويند كه اگر روي سه تار

پوست بيندازيم چه اتفاقي مي افتد؟

استاد قنبري پاسخ ميدهند كه قبلآ عشقي اين كار را كرده و نتيجه

نگرفته است. 

استاد تجويدي ميگويد اگر از تركيب پوست و صفحه استفاده شود

چه اتفاقي ميافتد؟

استاد قنبري  كه سرنخ راازسخن تجويدي گرفته، به ايشان ميگويد

من بايد بروم واين كار را انجام دهم. 

تجويدي به ايشان ميگويد پس اين كاسه سه تاري كه خودتان قبلا 

برايم ساخته ايد را ببريد.

استاد قنبري در مدت چند روز و با اشتياق فراوان شورانگيز را

به شكل امروزي آن ميسازد و نزد استاد تجويدي ميبرند.

تجويدي صدا و ظاهر ساز را بسيار ميپسندد و اساتيد بنام موسيقي

را دعوت كرده و طي مراسمي  اين ساز را كه شورانگيز ناميده 

ميشود به جامعه موسيقي معرفي ميكند. بعد ها استاد قنبري شورانگيز

را با تنبورو بربط هم ساختند. 

شورانگيز را امروزه اكثر اهل موسيقي به خوبي ميشناسند و در

بسياري از آثار جديد ازآن استفاده ميشود كه آخرين و تازه ترين

اين آ‌ثار سي دي نواي نور استاد حسين عليزاده است.

اين اثربداهه نوازي شورانگيز با همراهي تنبك مجيد خلج ميباشد.

در نوشته اي ديگربه شرح ساختمان شورانگيز خواهم پرداخت.

هنر ساز سازي و نياز به آموزش علمي وهدفمند

ساز سازي ايران زمين همواره حركت رو به جلو داشته است، گاهي در طول تاريخ هنر اين حركت با بي مهري‌ها كند گشته، و گاهي هم با بوجود آمدن شرايط مساعد و همچنين ظهور نوابغ و شخصيت‌هاي آزاد انديش در اين عرصه شتاب بيشتري داشته است.
از اين نوابغ تاثير گذار ميتوان در ساليان پيش از نابغه تار سازي يحيي، و در ساز سازي معاصر از استاد ابراهيم قنبري مهر نام برد.
تحولات ايجاد شده در اين رشته هرچند لازم، اما كافي نبوده است. يكي از مهمترين علل اين امر توجه اندك و ناكافي به اين مقوله مهم از طرف متوليان هنر بوده است.
در حاليكه بسياري از رشته ها و موضوعات پيش پا افتاده و بعضا غير لازم در دانشگاه هاي ما تدريس ميشوند، براي آموزش ساز سازي حتي يك هنرستان مقدماتي هم نداريم، و اكثر هنرمندان فعال در اين عرصه، با زحمت و تلاش فراوان وبا پشتوانه عشق به هنرشان توانسته اند از هر گوشه مطلبي بياموزند، و مسير چند برابري را براي رسيدن به مقصد بپيمايند.


 

باران

باران تخلص شاعرانه جواني است متعلق به آينده از نسل امروز.
از اين پس هراز چند گاهي، سروده اي از كلام زلالش را در وبلاگم ميخوانيد.

امروز از ضلع خود افتادم

وچشم مات برده ام را،

شبيه ماهي كه آبش راگم،

از اين tang به آن tong،

خانه نميداند.

او كه زن نيست،

و ضلعش از بس صاف است!

افتادن ندارد!

امروز ياد گرفتم

من هم (مثل خانه) جايي براي دور (گم) شدن

دارم،

و از ظهر كه بي ايمانم كرد

با اتاقم رفته ام. B

تور كنسرتهاي استاد كيوان ساكت در آمريكا و كانادا

استاد کيوان ساکت، نوازنده تواناي تار و سه تار که يکي از پرکارترين هنرمندان اهل موسيقي در سال هاي اخير محسوب مي شود بهار امسال در شهرهاي ونکوور، مونترال، تورنتو، اوتاوا، لس آنجلس، سن ديگو و سن خوزه به اجراي کنسرت ميپردازد.
استاد ساکت در گفت وگو با ايلنا گفت: اين کنسرت از 20 فروردين ماه در ونکوور آغاز مي  شود و پس از 10 روز و با برگزاري مسترکلاس و کارگاه آموزشي در کانادا به پايان مي رسد. سپس در لس آنجلس، سن ديگو و سن خوزه کنسرت خواهيم داشت و در واشنگتن هم يک مسترکلاس و کارگاه آموزشي برگزار خواهم کرد.
ايشان  به نحوه برگزاري اين کنسرت ها اشاره کرد: اين کنسرت ها در دو بخش تک نوازي تار و سه تار توسط خودم و بخش ديگر هم گروه نوازي تار، سنتور، کمانچه، تنبک و خواننده روي صحنه خواهد رفت. اعضاي گروه وزيري در اين سفر مرا همراهي نمي کنند بلکه اين تور، با ترکيبي از هنرمندان ساکن خارج از کشور، تشکيل خواهد شد.
وي در پاسخ به اين سئوال که آيا برنامه اجراي کنسرتي داخلي کشور دارد يا نه; عنوان کرد: فعلا برنامه اي براي اجرا در داخل کشور ندارم. فکر مي کنم ساير هنرمندان طراز اول کشور هم برنامه اي ندارند.
کيوان ساکت طي چند سال اخير; ارکسترهاي محلي کرمان، گرگان، شيراز و اصفهان را با حضور نوازندگان جوان ساکن اين شهرها تاسيس و رهبري کرده است.    

چكيده زندگي عشقي (محمد نوايي) استاد فقيد با هنر ماندگار

زنده ياد استاد محمد نوايي معروف به عشقي از اساتيد بزرگ و شناخته شده

‌‌در ساخت سه‌ تار بود كه سه تارهاي ساخته دست ايشان به تاييد صاحب نظران ،

كم نظير هستند.

عشقي سال 1282 درمحله حسن آباد تهران متولد شد، پدرش رضا اصالتا از

شهركنگاور كرمانشاه بود.

در12 سالگي بخاطر فوت پدر ناچار به ترك تحصيل در مكتب شده و براي

تامين معاش مادر و خواهرش در كارگاه نجاري كه چرخ گاري ميساخت،

مشغول به كار شد.

پس از مدتي كار در كارگاه نجاري، بطور اتفاقي با استاد سازنده تار و سه تار

سيد جلال آشنا شده و در كارگاه او مشغول به كار شد.

پس از فوت استادش به رشت كوچ كرده ومدت 3 سال در آنجا اقامت كرد و

مشغول ساختن ساز شد.

عشقي در طول اقامتش در رشت دلبسته دختري شد و علت بازگشت اوبه

تهران فوت آن دختر بر اثر بيماري بود.اين آخرين رنج او نبود.

خواهرعشقي در نوجواني از دنيا رفت، پس از زمان كوتاهي مادرش راهم

از دست داد و كاملا تنها شد.

عشقي در جواني ازدواج كرد امازندگي مشترك او بيست  روز بيشتر دوام

نياورد و ديگر هرگز ازدواج نكرد.

او در مورد اين ازدواج ميگويد: براي 20 روز دچار اين مخمصه شدم

(ازدواج) و در اين مدت كوتاه به قدري مرا اذيت كرد و مزاحم كارم بود

كه تصميم گرفتم تا پايان عمرم گرد هيچ زني نگردم و به عشقم كه موسيقي

و ساختن ساز است بپردازم.

در تهران كارگاه  عشقي ابتدا سر پل تجريش بود و بعد به خيابان مقصود بيگ

 منتقل شد. كارگاه او هميشه پاتوق هنرمندان بزرگي چون استاد احمد عبادي،

محمود كريمي، محمودي خوانساري، دكتر صفوت، سعيد هرمزي، بيژن ترقي

معيني كرمانشاهي و... بود

استاد عشقي در سال 1350 به همكاري با مركز حفظ و اشاعه موسيقي پرداخت

و در اين مركزتجربيات و علم خود را در اختيار شاگردانش قرار داد.

استاد عشقي در سال 1366 در حادثه سيل تجريش از نظر جسمي آسيب ديد

و در همين سال درگذشت.

يادش جاودان

بر گرفته از كتاب سوز ساز عشقي

اندازه‌هايي كه يك تار ساز بايد بداند

در ساخت تا‌‌ر بخشهاي كليدي هست كه رعايت اندازه‌هاي آن ضروري است،
از جمله اندازه دهنه‌ها‌‌ي كاسه ونقاره، طول دسته، محل قرار گرفتن خرك و...
كه در اين نوشته مهم ترين آنها را براي دوستان مي اورم.
اندازه متوسط ومعمول براي عرض كاسه و نقاره 240-200 است.

اندازه‌ها به ميليمتر نوشته شده است.

1. دهنه كاسه:  طول165  -عرض150
2. دهنه نقاره: طول85    -عرض95
3. فاصله بين كاسه و نقاره: 5
4. مجموع كاسه و نقاره با فاصله بينشان:255
5. طول استخوان:460
6. از شيطانك تا ته كاسه:715
7. فاصله خرك تا ته كاسه:52
8. اندازه سيمگير:42-42
9. فاصله سيمگير تا ته كاسه:50
   

استاد ابراهيم قنبري مهرو سرپنجه‌اي ديگر براي تار

استاد ابراهيم قنبري مهر

استاد مسلم سازسازي وچهره‌اي آشنا براي

هنرمندان موسيقي نه‌تنها درداخل كشور

بلكه در بسياري ازكشورهاي دنياست.
يكي ازويژگي‌هاي كاري استاد سعي
بدون چشمداشتي بوده كه درطول ساليان
دراز براي رفع اشكالات سازهاي ايراني
نموده‌اند،كه از جمله آنهاطراحي و ساخت
سرپنجه‌اي متفاوت وكاملتربراي تار و
سه‌تاربود كه در آن علاوه بر زيبايي
ظاهري‌، زاويه شكست سيم‌ها هم
اصلاح گرديده ودر عين حال جا انداختن
سيمها هم درآن به راحتي انجام ميپذيرد.

در طول سالهاي اخير استاد كيوان ساكت
ضمن تاييد وپذيرفتن اين سرپنجه، تلاش
فراوان وموفقي در معرفي آن داشته‌اند.

استاد قنبري مهرهم اكنون سرپنجه ديگري
براي تار و سه‌تارطراحي و ساخته‌اندكه
بسيار متفاوت وكاربردي  است.

اين سرپنجه كه به تاييد استاد كيوان ساكت
واستاد حسين عليزادهرسيده است،
به گونه اي ساخته شده است كه مشكل
تغيير كوك سازدر شرايط اب وهوايي
متفاوت را از  بخش گوشي و سرپنجه

كاملا رفع نموده است در ضمن دقت

كوك با اين سرپنجه بسيار بالاست.

 يكي ديگر از ويژگيهاي ان سادگي كوك
كردن ساز است.

آنچه گفته شد شاخه گلي از گلستان فعاليت‌هاي

استاد در ارتقا هنرسازسازي است.

اشنايي کلي با ساخت تار

نويسنده : سيامک ميرزاپور:: 19/6/1388:: 11:51 صبح

تار ساز ملي ايران و داراي توانايي هاي اجرايي فوق‌العاده بالايي است.ساخت تار در دو بخش ساخت دسته و کاسه انجام ميگيرد.
1-دسته تار از چوب گردوي کهنه وسالم و رگه راست و بدون گره ساخته ميشود.
در روي دسته از استخوان قلم شتر که چربيهاي ان کاملآ گرفته شده استفاده ميشود.
2-کاسه تار غالبآ از چوب توت است  اما بر خلاف دسته که از چوب کهنه است در ساخت کاسه از چوب توت خيس استفاده ميشود. چوب خيس را تراشيده و تحت شرايط خاصي خشک ميکنيم. بعد از خشک شدن چوب کارهاي نهايي ان راانجام ميدهيم.کاسه تار دو تکه ساخته ميشود که هر دو قاچ کاسه از دو طرف يک کنده است. اين دو قاچ جداگانه تراشيده شده و سپس با هم جفت شده وچسبيده و قرينه ميشوند.‌
مرحله بعد اتصال دسته به کاسه است. که در صدادهي ساز نقش مهمي دارد. حال نوبت به سوهانکاري وپرداخت و سنباده‌کاري ميرسد. پس از آنکه تار را کاملآ از خط و خش پاک کرديم رنگ ان آغاز ميشود. رنگ تار لاک الکل است.
تار رنگ شده بعد از چند روز اماده پوست و پرده است. پوستي که روي تار ميافتد پوست بره تودلي است. پرده هم از روده گوسفند است که عمل آمده و تابيده است.
شکل امروزي تار دسترنج نابغه تارسازي يحيي است.
 با آرزوي کاميابي و سلامتي تمام کساني که براي  شکوفايي موسيقي ايران زمين گامي برداشته‌اند.